SÂU RĂNG LÀ GÌ? DẤU HIỆU NHẬN BIẾT BỆNH LÝ SÂU RĂNG
SÂU RĂNG Là tình trạng răng bị tổn thương, mất mô cứng. Đây là kết quả của quá trình hủy khoáng, xảy ra bởi vi khuẩn ở mảng bám răng và hình thành các lỗ nhỏ trên răng.
Đây là vấn đề sức khỏe phổ biến nhất trên thế giới, đặc biệt phổ biến là ở trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn tuổi. Nhưng bất cứ ai có răng đều có thể bị sâu răng, kể cả trẻ sơ sinh. Nếu sâu răng không được điều trị, tình trạng bệnh có thể phát triển nặng hơn và ảnh hưởng đến các lớp sâu hơn của răng.
Nếu quan sát kỹ, người bệnh hoàn toàn có thể nhận biết dấu hiệu sâu răng như sau:
- Nhìn thấy lỗ sâu: Quan sát sẽ thấy men và ngà răng bị tổn thương. Nếu dùng que nạo ngà và lấy hết vụn bẩn trong thức ăn trong lỗ sâu sẽ thấy đáy lỗ sâu rộng nhiều hơn miệng lỗ.
- Nướu sưng hoặc chảy máu: Khi có tác động như lực chải răng hoặc dùng chỉ nha khoa, nướu sẽ dễ bị chảy máu và dễ nhiễm trùng. Sưng nướu gây nên cảm giác căng tức khó chịu, khi nhai cắn cũng sẽ bị đau.
- Đau buốt răng khi bị kích thích: Là trường hợp thức ăn lọt vào hố sâu, đồng thời khi ăn nóng, lạnh, ngọt sẽ cảm thấy đau buốt.
- Hơi thở có mùi: Thức ăn khi tích tụ lâu ngày ở kẽ răng, không được làm sạch sẽ tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và gây ra mùi hôi trong hơi thở.
- Đau buốt khi ăn nhai: Vi khuẩn tấn công khiến cho ngà răng bị bào mòn làm ảnh hưởng đến dây thần kinh, khiến răng dễ bị ê buốt. Triệu chứng rõ ràng hơn khi ăn uống thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh.
- Các giai đoạn phát triển của sâu răng
-
Sâu răng phát triển liên tục từ mức độ nhẹ đến nặng, các giai đoạn phát triển như sau:
Giai đoạn 1: Sâu men răng
Sâu men răng được hiểu là tình trạng men răng bị mất khoáng do vi khuẩn sâu răng đã tạo ra một vùng tổn thương rõ rệt, bắt đầu ăn mòn bề mặt răng. Lúc này, răng có màu vàng nâu hoặc đen dễ nhìn thấy, khi ăn các thức ăn nóng, lạnh bệnh nhân sẽ có cảm giác ê buốt, gây đau nhức mức độ nhẹ.
- Giai đoạn 2: Sâu ngà răng
Sâu ngà răng là sự xuất hiện ngày càng nhiều các lỗ sâu, lỗ hổng to ra, sâu răng ăn sâu vào trong và phá hủy nhanh chóng phần men răng còn lại. Đến giai đoạn này, các bệnh nhân sẽ có những triệu chứng rõ rệt về các cơn đau nhức khi thức ăn bị nhét vào lỗ sâu, đồ ăn có nhiệt độ bất thường.
Bệnh nhân có thể dùng đến thuốc giảm đau để cơn đau răng thuyên giảm và đến ngay nha khoa để được tư vấn điều trị.
Giai đoạn 3: Viêm tủy
-
Sâu răng nặng do vi khuẩn tấn công sâu vào tủy dẫn đến viêm tủy và gây nhiều phiền toán trong quá trình sinh hoạt. Giai đoạn viêm tủy gây ra nhiều các biến chứng nguy hiểm như lỗ sâu to dần, bị nhét thức ăn, đau nhức liên tục với mức độ tăng dần, nhiễm trùng gây ra áp xe răng, răng lung lay, viêm nướu, viêm xương hàm và nguy cơ mất răng cao.
-
Giai đoạn 4: Chết tủy
Viêm tủy nặng, vi khuẩn tích tụ nhiều gây tổn thương chân răng, xương ổ răng và các vùng xung quanh chóp. Viêm tủy nặng khiến nhiều vi khuẩn lây lan gây áp xe, chết tủy. Một số trường hợp răng chết tủy, hoại tử nặng, không điều trị kịp thời có thể gây biến chứng nguy hiểm, thậm chí có thể gây tử vong.
-
Các bác sĩ của Viện Nghiên cứu và Ứng dụng Nha khoa Vidental có khuyến cáo, sâu răng nên được điều trị từ những giai đoạn đầu tiên. Bởi biến chứng do bệnh có thể xảy ra rất nhanh và không thể lường hết được.
Nguyên nhân gây sâu răng điển hình
Nguyên nhân gây ra tình trạng răng sâu là do một số loại vi khuẩn tạo axit gây ra. Sự phát triển của các vi khuẩn này là do:
- Vệ sinh răng miệng kém: Nếu răng không được làm sạch đều đặn sẽ tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Nhiều bệnh nhân mắc các bệnh về răng miệng xuất phát từ nguyên nhân đánh răng không đúng cách, sử dụng bàn chải quá cứng, không thay bàn chải thường xuyên,...
- Ăn đồ ngọt, đồ ăn vặt quá nhiều: Những loại thực phẩm chứa nhiều đường, sữa như bánh, socola, mật ong, kem… dễ bám vào răng trong thời gian dài, là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Trong các loại nước ngọt và đồ ăn vặt cũng có chứa nhiều chất axit gây hại cho răng, thường xuyên sử dụng, sẽ dễ làm cho răng bị sâu.
- Thiếu nước: Nước bọt có vai trò rất quan trọng trong việc rửa sạch thức ăn và mảng bám răng. Thiếu nước dẫn tới tình trạng khô miệng, thiếu nước bọt khiến vi khuẩn có nhiều cơ hội để sinh trưởng.
- Răng bị nứt vỡ hoặc yếu: Khi chân răng yếu hoặc nứt vỡ sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn bám vào bề mặt răng, hình thành những mảng bám khó loại bỏ. Mảng bám này dần dần thu hút thêm sự tập trung của vi khuẩn, gây nên sâu răng.
- Tụt nướu: Ở những người có tuổi dễ xảy ra tình trạng tụt nướu do quá trình lão hóa các cơ quan trong cơ thể. Nướu bị tụt khỏi hàm sẽ hình thành các mảng bám trên rễ chân răng. Các ngà răng trở thành mục tiêu của vi khuẩn, tấn công đến cả chân răng.
- Các lý do khác: Những trường hợp như trào ngược dạ dày thực quản, axit dạ dày khả năng tiếp xúc với răng khiến răng bị ăn mòn, lâu dần dẫn đến sâu răng.
-
Tổng hợp các cách điều trị răng bị sâu hiệu quả nhất
Kiểm tra răng miệng thường xuyên có thể xác định sâu răng và các tình trạng răng miệng khác trước khi chúng gây ra các triệu chứng đáng lo ngại và dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn.
Điều trị sâu răng ngay tại nhà
Các phương pháp chữa răng bị sâu đơn giản có thể thực hiện tại nhà, nhưng thường chỉ hiệu quả với những trường hợp sâu răng mới chớm. Khi răng đã xuất hiện các chấm đen trên bề mặt thì các phương pháp này không còn hiệu quả nữa.
- Chữa sâu răng bằng lá bàng: Lá bàng có chữa flavonoid, saponin, phytosterol và tannin. Đây là các chất có tác dụng sát khuẩn, tiêu diệt một số loại vi khuẩn, giảm các triệu chứng viêm nhiễm. Dùng lá bàng non xay nhuyễn với muối biển và nước lọc để tạo thành một dung dịch nước súc miệng hàng ngày, trước khi đi ngủ.
- Chữa sâu răng bằng lá ổi: Trong lá ổi chứa nhiều hợp chất Astringents, đây là chất kháng viêm, kháng khuẩn tốt giúp nướu săn chắc và giảm cơn đau nhức răng cực kỳ hiệu quả.
- Trị răng bị sâu bằng lá tía tô: Cây tía tô cũng như hương nhu là những vị thuốc nam có khả năng khử mùi hôi miệng, giảm đau nhức khi bị viêm nhiễm, sâu răng rất tốt. Trong lá tía tô có chứa các thành phần chất kháng viêm, kháng khuẩn cao.
- Chữa sâu răng bằng kem đánh răng: Đánh răng thường xuyên là việc làm rất quan trọng để giảm đau răng. Trên thực tế, sử dụng kem đánh răng quá lâu và không phù hợp có thể gây đau răng. Bạn nên chọn kem đánh răng nhẹ dịu, thay đổi loại kem đánh răng thường xuyên. Ngoài ra, bạn cần thay thế bàn chải sau 3 tháng sử dụng để bảo vệ sức khỏe răng miệng.
- Súc Miệng nước muối : Một trong những cách giảm tình trạng đau nhức do sâu răng gây ra mà bạn có thể thực hiện là súc miệng với nước muối ấm. Muối có chứa những thành phần chủ yếu là natri clorua, có thể làm hạn chế sự phát triển của vi khuẩn ở nhiều loại thực phẩm. Bởi vì vi khuẩn cần độ ẩm để phát triển, trong khi đó muối hấp thụ các phần tử nước nên vi khuẩn không thể sinh sôi vì thiếu nước.
-
Điều trị chuyên sâu
Bác sĩ nha khoa sẽ quan sát các dấu hiệu răng bị sâu và xác định chính xác những hình ảnh sâu răng qua phim chụp x-quang để xác định chính xác vị trí cũng như mức độ nghiêm trọng của lỗ sâu. Sau đó, tùy thuộc vào tình trạng sâu mà nha sĩ sẽ có những phương pháp điều trị phù hợp.
Sử dụng thuốc Tây giảm đau
Kháng sinh là loại thuốc thường được các bác sĩ chỉ định để làm giảm các triệu chứng do viêm và sâu răng gây ra. Khi sâu răng mà không biết chăm sóc răng đúng cách sẽ gây thêm nhiều bệnh lý như viêm nha chu, viêm tủy, viêm ổ răng…
-
Hiện nay nhiều người thường sử dụng những phương thuốc Tây y để điều trị sâu răng tại nhà. Thuốc kháng sinh được coi là phương pháp điều trị viêm và đau răng do sâu phù hợp và an toàn. Có rất nhiều loại thuốc kháng sinh và mỗi loại đều có chức năng điều trị các triệu chứng sâu răng khác nhau.
-
Các thuốc kháng sinh amoxicillin, tetracyclin, doxycyclin, spiramycin… kết hợp cùng metronidazol có tác dụng kháng đau, giảm viêm hiệu quả. Đây là các loại thuốc rất hay được sử dụng bởi mang lại kết quả tuyệt vời lại không gây ra các phản ứng với cơ thể.
-
Kết hợp với thuốc kháng sinh họ beta lactam cùng metronidazol để diệt vi khuẩn ái khí và vi khuẩn kị khí. Lưu ý trong thời gian dùng thuốc nên dùng rượu bia, hút thuốc lá.
-
Các vitamin hỗ trợ điều trị nhanh và hiệu quả như C, A, B3, B2…
-
Ngoài ra, bạn có thể chọn thuốc aspirin để giảm đau tạm thời. Với trẻ em có thể sử dụng acetaminophen hoặc ibuprofen mà không cần toa thuốc của nha khoa. Với tình trạng sâu răng ở trẻ nhỏ khi điều trị tại Viện Nha khoa Ali Dental phần lớn các bác sĩ sẽ hạn chế sử dụng thuốc Tây y, chỉ dùng khi thực sự cần thiết để không gây ra những tác dụng phụ ngoài ý muốn.
-
Điều trị răng sâu bằng Florua
Nếu sâu răng ở giai đoạn khởi phát, biện pháp dùng Florua để phục hồi lại lớp men răng đã bị tổn thương thường được chỉ định. Lúc này, nha sĩ sẽ sử dụng Florua dạng gel bọt hoặc vani để phủ lên bề mặt của răng.
Điều trị răng bằng Florua chuyên sâu thường mất vài phút. Florua được dùng tại chỗ bằng cách dùng bàn chải hoặc bông gòn bôi trực tiếp lên răng. Hoặc dùng trong nước súc miệng cũng có thể đặt vào khay và giữ trong miệng vài phút.
Sau khi điều trị, nha sĩ sẽ yêu cầu người bệnh không súc miệng, ăn uống trong vòng ít nhất 30 phút để răng có thể hấp thụ lượng florua để phục hồi sâu răng.
-
Trám Sâu Ổ Răng
-
Mô răng sâu (men và ngà) sẽ được các Bác sĩ lấy sạch bằng mũi khoan hoặc đầu siêu âm, phần mất chất sẽ được trám cẩn thận với những vật liệu giống nhau như composite, tránh dùng những vật liệu cũ gây độc cho cơ thể như Amalgam có chứa thủy ngân và chì.
Hiện nay có phương pháp trám răng thông thường và trám răng thẩm mỹ phù hợp với nhiều tình trạng, mức độ sâu và mong muốn khác nhau của bệnh nhân.
Trước khi thực hiện trám răng, bác sĩ sẽ tiến hành xử lý chỗ sâu để loại bỏ vi khuẩn và các yếu tố thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Sau đó, bác sĩ sẽ tiến hành trám các vật liệu nha khoa vào lỗ hổng. Cuối cùng sẽ xử lý lại bề mặt vết trám để không gây cộm cấn, khó chịu cho bệnh nhân. Các vật liệu trám được sử dụng hiện nay là Xi - măng silicat, Amalgam, Sứ và Composite.
-
Điều trị sâu răng ăn vào tủy
Đối với tình trạng sâu răng lan rộng vào tủy gây ra bệnh lý tủy hoặc bệnh lý quanh chóp răng, bác sĩ sẽ tư vấn bạn áp dụng quy trình điều trị tủy. Tùy theo tình trạng mà bác sĩ sẽ gây tê hoặc không, sau đó mở tủy, làm sạch và tạo dạng ống tủy với những dụng cụ và trâm xoay máy tiên tiến rồi trám bít lại.
Với răng cỡ lớn, bác sĩ sẽ chỉ định phải đặt chốt ống tủy để gia cố và tạo lưu vững chắc cho thân răng và có thể phải làm phục hình răng sứ trên răng đó để đảm bảo chức năng nhai lâu dài.
Nhổ răng vỡ lớn, sâu chân răng
Với những tình trạng răng mất chất quá nặng ở răng do sâu răng và không thể phục hồi lại được hay gây viêm nhiễm lan rộng, bác sĩ sẽ đề nghị bạn điều trị nhổ răng, nạo tổ chức viêm và tiến hành phục hồi tại chỗ răng bị nhổ bằng cầu răng hay cấy ghép implant để đảm bảo chức năng nhai lâu dài.
-
Cách phòng ngừa sâu răng hiệu quả
Để có một hàm răng trắng sáng và khỏe mạnh, hãy áp dụng các biện pháp sau đây để phòng ngừa bệnh hiệu quả:
- Đánh răng với kem đánh răng chứa fluoride ít nhất 2 lần/ngày đặc biệt sau các bữa ăn. Đối với những người niềng răng cần chú ý vệ sinh răng miệng 4-5 lần/ngày, lựa chọn các dụng cụ vệ sinh hỗ trợ để luôn đảm bảo răng miệng và mắc cài luôn sạch sẽ.
- Vệ sinh răng bằng chỉ nha khoa hoặc tăm nước sau mỗi bữa ăn để loại bỏ thức ăn mắc kẹt trong kẽ, hố răng.
- Thường xuyên súc miệng với nước sạch hoặc dung dịch nước súc miệng chuyên dụng để răng luôn được sạch sẽ và thơm tho.
- Tránh sử dụng các đồ ăn vặt như bánh kẹo, đồ có đường hay đồ uống có gas.
- Sử dụng các thức ăn tốt cho răng miệng như phomai giúp ngăn ngừa sâu răng, hay trái cây, rau quả giúp tăng lưu lượng nước bọt để rửa trôi các mảng bám thức ăn.
- Sử dụng phương pháp trám răng để ngăn ngừa sâu răng. Lớp bảo vệ này sẽ giảm nguy cơ sâu răng hàm bưởi những chiếc răng này có nhiều đường rãnh, hố trũng khiến thức ăn bị ứ đọng nhiều hơn các răng khác.
- Khám nha sĩ 2 lần/năm để được kiểm tra sức khỏe răng miệng và phát hiện cũng như ngăn ngừa các vấn đề một cách sớm nhất.
Răng bị sâu là một bệnh khá nguy hiểm nếu chúng ta xem thường và không có phương pháp điều trị phù hợp. Để có hàm răng khỏe mạnh nha.